Azerbaycan konusunda önemli çalışmaları olan Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Prof. Dr. Toğrul İsmayil Azerbaycan Ermenistan çatışması hakkında röportaj verdi. -Azerbaycan - Ermenistan savaşında son gelinen son durum nedir? Bu, aslında Azerbaycan - Ermenistan savaşı değil. Çünkü Azerbaycan işgal edilmiş arazilerini temizlemekte. İşgalci güçleri vatandan çıkarıyor. Son duruma göre Ermenistan’ın oluşturduğu çok ciddi savunma hattı yarılmış çok ciddi ilerleyiş var. Azerbaycan hem havadan hem karadan önemli darbeler indiriyor. İlham Aliyev’in de açıklamasına göre 15 yaşam yerinde Azerbaycan’ın bayrağı dalgalanmaya başladı. Düşmanın zayiatı yüzde 10 ile yüzde 15 arasındadır bu da çok ciddi rakamdır. Görünen odur ki Azerbaycan işgal edilen arazileri almadan bu operasyonları durdurmayacak. -Ermenistan kimlerden cesaret alarak saldırıya başladı, amacı nedir? Ermenistan’ın amacı süreci uzatarak işgali artırmak, gerçeği unutturmak. Bölgede çıkarı olan ülkeleri kışkırtmaktadır. Tovuz saldırısında Ermenistan’ın arkasında açık şekilde Fransa’nın olduğunu gördük. Fransa, AGİT’in eşbaşkanlarından birisi olmasına rağmen tamamen taraflı davranmaktadır. -Vatansever startejistlerin çoğu bu süreçte ateşkes olmamalı ve işgal sona erdirilmeli görüşünde. Siz ne dersiniz? Ben de bu görüşe katılıyorum. Dağlık Karabağ dışında işgal edilmiş 7 ilden çekilmek istemiyor. Birleşmiş Milletlerin bununla ilgili aldığı dört karar var. İşgalci kuvvetlerin işgal edilmiş arazilerden çekilmesi lazım. Fakat Ermenistan her zamanki gibi oyalıyor. Azerbaycan tarafı bu başarılı operasyonlarla onların elindeki kozu alarak barış masasına oturtacak Ermenistan’ı. Azerbaycan’ın ilerlemeye devam etmesi lazım. -Ermenistan sürekli Türkiye’yi hedef alan açıklamalarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Ermenistan hiçbir delil olmadan hiçbir belge olmadan Türkiye aleyhine konuşarak kamuoyu oluşturmaya çalışıyor. Türkiye, Azerbaycan’a her türlü destek vermesine rağmen Azerbaycan Cumhurbaşkanının da ifade ettiği gibi bu sadece manevi destektir. Cumhurbaşkanı Aliyev’in de ifade ettiği gibi Azerbaycan’ın bu temizliği yapacak gücü vardır. Tabi ki Türkiye’ye müteşekkir olmakla birlikte Azerbaycan kendi operasyonlarını kendi yürütüyor. Cephede Türkiye’den giden Türk askerinin ya da başka unsurların varlığı söz konusu değil. Ermenistan’ın bu söylemleriyle Batı kamuoyunda Hristiyan - Müslüman çatışması algısını oluşturmayı hedefliyor. -Türk halkının Azerbaycan’a desteği hususunda ne dersiniz? Türk halkının ve devletinin desteği Azerbaycan’a yürüttüğü operasyonlarda moral veriyor. Bunun nedeni ister Cumhurbaşkanı ister Dışişleri Bakanı isterse Mecliste olan parti başkanlarının açıklamaları olsun, aslında Türkiye’nin bu konuda ne kadar kararlı olduğunu gösteriyor. Bu kararlılık da bölgede olayların daha da derinleşmesini isteyen ülkelere karşı bir uyarıdır. Siz buraya müdahil olmayın bu meselede tarafsız olmanız gerekir denmektedir. Tabi ki bu kararlı duruş başta Fransa olmak üzere birçok devleti rahatsız etmektedir. Bunun da nedeni Türkiye’nin bölgede artan gücü ve Türkiye, Azerbaycan arasındaki çok olumlu gelişmeler. Öte yandan bu destek Ermenistan’ın Azerbaycan sınırını geçerek herhangi bir müdahalede bulunmasının önüne geçiyor. Azerbaycan terör odaklarını işgalcileri topraklarından kovuyor. -Dağlık Karabağ’ın stratejik öneminde bahseder misiniz? Dağlık Karabağ Güney Kafkasya’nın Merkezi konumundadır. Burada önem sadece stratejik değil Ermenistan’ın Azerbaycan’ın Ermenistan üzerinden topraklar elde ederek Azerbaycan’ı daha da doğu ve kuzeye sıkıştırarak Türkiye’den uzaklaştırmaktır. Türkiye ile Azerbaycan arasındaki bağ daha da koparmak istenmektedir. Bu açıdan baktığımızda Kararabağ çok önemlidir. Öte yandan Karabağ Azerbaycan’ın bir parçasıdır. Dolayısıyla bu bölgede işgalin olması bölgeyi istikrarsızlığa sürüklemektedir. Bölgede son yıllarda gelişmekte olan stratejik projeler var. Örneğin Bakü Tiflis Ceyhan petrol boru hattı. Bakü Tiflis Kars Demiryolu hattı. Tiflis Erzurum doğalgaz hattı. Bu projelerden birkaçıdır. Azerbaycan’ın işgale son vererek bölgeye huzur getirmesi bu projelere yönelik güvenlik tehdidinin de azalması bölgenin ekonomisinin gelişimine de katkı sağlayacaktır. Azerbaycan Ermenistan için çok önemli hatları yardı -Son olarak eklemek istediklerinizi alabilir miyiz? Çatışmalar devam ediyor. Çok önemli stratejik noktalar ele geçirildi. Azerbaycan son gelen bilgilere göre Ermenistan için çok önemli hatları yardı. Azerbaycan ordusu bu hatlardan sonra stratejik hedeflerine ulaşmak istiyor. Ermenistan, müttefikleri sayesinde ciddi bir askeri savunma hattı oluşturmuş. Ama inanıyoruz ki Azerbaycan, kendi arazilerini işgalden temizleyerek Ermenistan’ı barış masasına oturmaya mecbur bırakacaktır. Azerbaycan meşru müdafaa yapıyor! -Son gelişmeler sonrası Azerbaycan halkının morali ve olaylara yaklaşımları hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz? Azerbaycan otuz yıldan beri Ermenistan işgaliyle karşı karşıya. Halk, İşgalin sona erdirilerek Azerbaycan’ın bu topraklarda meşru hâkimiyetini oluşturmasını istiyor. Son olaylarda binlerce insan sokaklara dökülerek bu operasyonların başlamasını talep etti. Tabi ki son operasyonlarda Ermenistan’ın provokatif eylemleri yatmaktadır. Azerbaycan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 51. Maddesine dayanarak meşru müdafaa hakkını kullanmaktadır. Azerbaycan halkı da devletinin ve ordusunun yanındadır. Moralleri yüksek. Şehitler olmasına rağmen halk gönüllü olarak savaşa katılmak istiyor. Azerbaycan dışındaki vatandaşlar da gönüllü olarak cepheye gitmek arzusunu iletmekte ve görev almak istemektedir. HDP, Ermenistan’ın istediği gibi açıklama yapmıştır -Terör Partisi dışında bütün partilerin Azerbaycan’a destek açıklaması hakkında ne dersiniz. HDP malum PKK’ya, Ermenistan’a destek veriyor. Esas olan Meclisteki dört partinin birleşerek Azerbaycan’ın haklı davasına destek vermesidir. Azerbaycan’ın Karabağ’da yürüttüğü operasyonlar partiler arasında iktidar muhalefet çekişmesi olacak mesele değildir. Azerbaycan’da vatan müdafaası var. Vatan denilince diğer şeyler teferruattır. Azerbaycan’da muhalefet ve iktidar birlikte hareket ederek Karabağ’ın kurtuluşunu hedeflemektedir. Türkiye’deki birlik çok önemlidir. HDP’nin bölücü tutumu zaten bellidir. HDP, Dağlık Karabağ hususunda Ermenistan’ın istediği gibi açıklama yapmıştır. Bunlar hiçbir tarihi hakikate uymayan açıklamalardır. Bunlar gayrı ciddi açıklamalardır. Türkiye’nin güçlenmesi rahatsızlık veriyor -Azerbaycan’a saldırı Türkiye’ye saldırıdır tezi hakkında yorumunuz nedir? Tabi ki Azerbaycan’a saldırı Azerbaycan’ın stratejik müttefiki olan Türkiye’ye de dolaylı olarak saldırmaktır. Bunun hedefi iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesini sona erdirmek, Türkiye’nin bölgedeki gücünü artırmasını engellemek demektir. Dolayısıyla bu işbirliği zayıflatılmak, dağıtılmak istenmektedir. Paşinyan ve Macron’un açıklamaları Türkiye’nin Suriye’den asker getirdiği gibi ciddiyetsiz açıklamalar Türkiye’ye yönelik provokasyonlardır. Akdeniz’de yaşanan gelişmeler gibi Türkiye’nin bölgede güçlenmesi bazı ülkeleri rahatsız etmektedir. Fransa’nın Türkiye’ye yönelik kışkırtıcı tavrı dolaylı olarak Azerbaycan’ın müttefiki Türkiye’yi de hedef aldıklarını göstermektedir. Oysa ki Azerbaycan ve Türkiye bölgede Uluslararası hukukun gerçekleşmesi için çalışmaktadır.