Kovid-19 salgını nedeniyle dünyanın birçok ülkesinde üretim ve tedarik zincirleri olumsuz etkilendi. Salgının Türkiye'de de ortaya çıkmasıyla hayata geçirilen "Ekonomik İstikrar Kalkanı Tedbirleri" çerçevesinde yapılan muhtelif düzenlemeler ve sağlanan desteklerle ticaret erbabının mali açıdan korunması için Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere birçok bakanlık ve kurum tarafından kapsamlı adımlar atıldı. Salgın nedeniyle ticaret erbabının yaşadığı mali kayıpların telafisi için Gelir Kaybı Desteği, Kira Desteği ve Ciro Kaybı Desteği uygulamaya konuldu. Bu kapsamda, 133 meslek kolunda 3 ay süreyle aylık 1000 lira olarak sağlanan Gelir Kaybı Desteği'nden 23 Nisan itibarıyla 1 milyon 33 bin 589 kişi yararlandı. Bu kapsamda yapılan ödeme tutarı 3 milyar liraya ulaştı. Gelir Kaybı Desteği'ne ilişkin şartlara haiz, iş yerleri kira olan 160 bin 65 kişiye 3 ay süreyle büyükşehirlerde aylık 750 lira, diğer şehirlerde aylık 500 lira olmak üzere toplam 250 milyon 518 bin 870 lira kira desteği sağlandı. Ciro Kaybı Desteği kapsamında da yiyecek ve içecek sektöründe faaliyet gösteren 6 bin 798 işletmeye verilen destek tutarı 15 Nisan itibarıyla 73 milyon 297 bin 105 lira olarak kayıtlara geçti. TAM KAPANMADA ESNAFA DESTEKLER SÜRECEK Esnafa salgın döneminde verilen söz konusu destekler tam kapanma döneminde de devam edecek. Bu kapsamda, lokanta, restoran, kafe, kıraathane ve spor salonu gibi birçok alanda 1500 lira sigorta prim desteği mayıs sonuna kadar devam edecek. Gelir kaybı desteği, kira desteği ve ciro kaybı desteğinde başvuru süreçleri de sürüyor. Söz konusu destekler için son başvuru tarihi 30 Nisan olarak belirlenmişti. ESNAFA 42,6 MİLYAR LİRA FAİZ DESTEKLİ KREDİ KULLANDIRILDI Ticaret Bakanlığınca yürütülen çalışmalar çerçevesinde esnaf ve sanatkarların salgın koşulları nedeniyle kredi ve kefalet kooperatiflerine gecikmiş borçları için TESKOMB tarafından yapılandırma imkanı getirilmişti. Bu sayede nakit akışları olumsuz etkilenen ticaret erbabına geri ödeme kolaylığı sağlanırken, söz konusu imkandan yaklaşık 30 bin esnaf ve sanatkar yararlandı. Bu kapsamda yapılandırılan toplam tutar ise 650 milyon lirayı buldu. Ayrıca, 1 Ocak 2020-31 Aralık 2020 döneminde 984 bin 937 esnaf ve sanatkara toplam 42,6 milyar lira Hazine faiz destekli kredi kullandırıldı. Söz konusu verilere dahil olmak üzere, salgının Türkiye'de ilk ortaya çıktığı 11 Mart 2020-5 Şubat 2021 döneminde 760 bin 71 esnaf ve sanatkara ise Esnaf Destek Paketi çerçevesinde Hazine faiz destekli ve uygun geri ödeme koşullarına haiz yeni işletme kredisi desteği verilirken, bu kapsamda 18,8 milyar lira kredi kullandırıldı. KREDİ GERİ ÖDEMELERİ ÖTELENDİ Bununla birlikte, 24 Mart 2020 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile 456 bin 238 esnaf ve sanatkarın Halkbank'a olan ve 1 Nisan 2020-30 Haziran 2020 döneminde vadesi dolacak toplam 3 milyar 397 milyon lira kredi geri ödemesi 3 aylığına ertelendi. Sonrasında da 22 Temmuz 2020 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile 371 bin 858 esnaf ve sanatkarın Halkbank'a olan ve 1 Temmuz 2020-30 Eylül 2020 döneminde vadesi dolacak toplam 2 milyar 286 milyon lira kredi geri ödemesi için de 3 aylık erteleme imkanı sağlandı. Öte yandan 3 Şubat 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile esnaf ve sanatkarların Halkbank'a olan ve 1 Ocak 2021-30 Haziran 2021 döneminde vadesi dolacak kredi geri ödemeleri için de 6 aylık erteleme imkanı getirilirken, söz konusu erteleme programı neticesinde yaklaşık 1 milyon 161 bin esnaf ve sanatkarın toplam 11,9 milyar lira tutarındaki kredi geri ödemesinin ötelenmesi öngörülüyor.