Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre muhafazakar aday Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi ülkenin 8. Cumhurbaşkanı oldu. İran'da 13. Cumhurbaşkanlığı Seçimleri için ülke genelinde 19 saat süren oy kullanma işlemi sona erdi. İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezi yerel saatle 07.00'de başlayan ve 24.00'te sona ermesi gerekirken 02.00'ye kadar uzatılan oy kullanma işleminin sona erdiğini duyurdu. Seçimlerde toplamda 19 saat boyunca oy kullanıldı. Resmi olmayan seçim sonuçlarına göre muhafazakar aday Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi ülkenin 8. Cumhurbaşkanı oldu. CUMHURBAŞKANLIĞI İÇİN YARIŞTILAR İran'da muhafazakar adaylar eski Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı ve Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Genel Sekreteri Muhsin Rızai, Milletvekili Emir Hüseyin Kadızade Haşimi, Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi ve reformist eski Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti 8. Cumhurbaşkanlığı için yarıştı. ADAYLAR TAHRAN'DA OY KULLANDI Yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip ülkede, 29 milyon 980 bin 38'i erkek, 29 milyon 330 bin 269'u kadın olmak üzere 59 milyon 310 bin 307 kişi oy kullanma hakkına sahip. İlk defa oy kullanacakların sayısı ise 1 milyon 392 bin 148. İran lideri Ali Hamaney, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve diğer devlet yetkilileri ile adaylar başkent Tahran ve diğer şehirlerde kurulan sandıklarda oylarını kullandı. Seçimlerde 5 bin 752 usulsüzlük bildirildiği ancak bunlardan 778'inin Seçim Merkezi tarafından kayıt altına alındığı belirtiliyor. Reformist aday Himmeti'nin usulsüzlüklerle ilgili kısa bir süre önce İçişleri Bakanlığı binasına gittiği ve görüşmelerde bulunduktan sonra ayrıldığı aktarıldı. SEÇİMLERE İLGİ DÜŞÜK OLDU Ülkede adayların çoğunluğunun veto edilmesi nedeniyle reformist seçmenin bir bölümü boykot kararı aldığı için seçimlere ilginin az olduğu görüldü. Cumhurbaşkanlığının yanı sıra il, ilçe ve beldelerde yönetim konseyi seçimleri ile İran Meclisi ve Uzmanlar Meclisi ara seçimleri için de oy kullanıldığı için bazı seçim merkezlerinin önünde yoğunluk oluştu. CUMHURBAŞKANI 4 YIL SÜREYLE GÖREV YAPIYOR İran'da Cumhurbaşkanı 4 yıl süreyle görev yapıyor ve bir kimse en fazla 2 defa üst üste bu makama seçilebiliyor. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani bu nedenle aday olamadı. Adayların ilk turda seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. İlk turda yüzde 50+1'in üzerine çıkan aday olmaması halinde en fazla oyu alan 2 aday ikinci tura kalacak ve kazanan ülkenin 8'inci Cumhurbaşkanı olacak. Ruhani'nin kazandığı 2017'deki 12. Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde katılım yüzde 73, geçen yıl yapılan 11. Dönem Meclis Seçimlerine ise yüzde 42,57 olarak gerçekleşmişti. İBRAHİM REİSİ KİMDİR? Mart 2019'dan bu yana İran Yargı Erki Başkanı olarak aktif görevini sürdüren İbrahim Reisi (61), adaylar arasında muhafazakar kanadın en güçlü ismi olarak görülüyordu. İran devrimi lideri Ruhullah Humeyni'nin ölümü sonrası Hamaney döneminde devlet makamlarında hızla yükseldiği gözlenen Reisi, 1990-1995 yıllarında Tahran Cumhuriyet Başsavcılığı görevine atandı. 2016 yılında yine Hamaney tarafından Meşhed kentindeki İmam Rıza Türbe ve Külliyesi Vakfı Başkanlığına getirilen Reisi, Mart 2019'da Yargı Erki Başkanlığı oldu. İki dönem ülkenin dini liderini seçme ve denetleme görevine sahip Uzmanlar Meclisi üyeliğine seçilen Reisi, 2017 yılında cumhurbaşkanlığı seçimlerini rakibi Hasan Ruhani karşısında kaybetti. Reisi, Yargı Erki Başkanlığına atanmasından kısa bir süre sonra, Uzmanlar Meclisi'nin Başkan Yardımcılığı makamına getirildi. Reisi, ayrıca Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi (DMTK) üyesi. Reisi, Humeyni'nin talimatıyla 1988 yılında hapisteki rejim muhaliflerinin idam kararını veren komitede yer aldı. Rejim muhalifleri tarafından "ölüm komitesi" olarak adlandırılan 4 kişilik heyette yer alan Reisi, muhaliflerce "Katliam Ayetullahı" olarak adlandırılıyor. Söz konusu dönemde yaklaşık 3 bin kişinin idam edildiği öne sürülüyor. ABD Hazine Bakanlığı, Kasım 2019'da Reisi'yi ülkedeki sıradan suçlulara yönelik idam kararları dolayısıyla yaptırım listesine aldı.