Dünyada ve Türkiye'de son yıllarda istikrarlı şekilde büyüyen e-ticaret, Kovid-19 salgınıyla birlikte rekor seviyelere ulaştı. Ticaret Bakanlığından edindiği bilgiye göre, hazırlıkları süren yeni e-ticaret düzenlemesiyle bu sektörün daha düzenli işlemesi ve büyümesi hedefleniyor.
Türkiye'de 2021 yılında e-ticaret hacmi 381 milyar lirayı bulurken bunun yüzde 28'ini sektörün önde gelen e-ticaret pazar yerlerinde gerçekleşen satışlar oluşturdu. e-Ticaret yapan 484 bin 347 işletmenin 472 bin 604'ü e-ticaret pazar yerlerinde faaliyet gösteriyor. Bu işletmelerin pazar yerlerine göre dağılımında ise yüzde 74'ünün yalnızca bir, yüzde 12'sinin 2, yüzde 6'sının 3 ve yüzde 3'ünün 4 pazar yerinde satış yaptığı belirlendi.
Söz konusu çalışmalar iki ana başlık altında toplanıyor. Bunlardan ilki, ekonomik parametreleri tek başına belirleyebilme güçleri giderek artan büyük ölçekli ya da başat platformların rekabeti ortadan kaldıracak uygulamalarına müsaade etmemek, ikincisi de bünyelerinde faaliyet gösteren satıcılara nazaran yüksek pazarlık gücüne sahip dijital platformların, kendi lehlerine satıcıların aleyhine ticari koşullar dayatmasının önüne geçilmesi olarak öne çıkıyor.
HAKSIZ REKABET ENGELLENECEK
Türkiye'de de bu kapsamda yaşanan sorunların çözümünü sağlamak ve daha etkin rekabet koşullarını tesis etmek amacıyla çalışmalar yürütülüyor. Bu kapsamda hazırlanan düzenlemeler iki konu başlığı altında yoğunlaşıyor. Bu başlıklar, e-ticarette haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilmesi ve e-ticaret pazar yerlerindeki satıcıların haklarının güvence altına alınması oldu.
Söz konusu alanda haksız rekabetin ve tekelleşmenin önüne geçilmesi kapsamında, e-ticaretin dengeli büyümesi ve gelişmesinin sağlanması amacıyla pazar yerlerine bazı kriterler getirilecek. Piyasadaki rakipleri dışlayıcı şekilde tanıtım faaliyetlerinde bulunulamayacak. e-Ticaret pazar yerlerinin elde ettiği verileri kullanarak bünyesindeki satıcılarla haksız rekabet etmesi engellenecek. e-Ticaret pazar yerleri kendini haksız şekilde sıralamada ön plana çıkaramayacak ve satıcılar arasında ayrım gözetemeyecek. e-Ticaret pazar yerlerinin faaliyet alanları belirlenecek ve sektörün orantılı şekilde büyümesi sağlanacak.
SADECE BİR E-TİCARET PAZAR YERİNDE FAALİYET ZORUNLULUĞU OLMAYACAK
e-Ticaret pazar yerlerindeki satıcıların haklarının güvence altına alınması kapsamında da buralarda taklit ürün satışı ve hukuka aykırı içerikler engellenecek. Satıcılar sadece bir e-ticaret pazar yerinde faaliyet göstermek zorunda bırakılamayacak. e-Ticaret pazar yerleri satıcıları belirli bir kişiden mal veya hizmet teminine zorlayamayacak. Bu pazar yerleri tarafından satıcılara yapılacak ödemeler artık daha kısa sürede gerçekleştirilecek. e-Ticaret pazar yerleri ve satıcılar arasındaki sözleşmelerde haksız şartlara yer verilemeyecek ve söz konusu pazar yerlerince tek taraflı değişiklik yapılamayacak. Buralarda hizmet verilmeden haksız şekilde satıcılardan bedel alınması engellenecek. Satıcıların e-ticaret pazar yerlerine karşı hak arama hürriyetini engelleyici uygulamalara izin verilmeyecek. Satıcılar kendilerine ait verileri diledikleri zaman diğer e-ticaret pazar yerlerine taşıyabilecek.
