Afyonkarahisar’da göllerin atlında atıl durumunda bekleyen ve dünyanın en değerli gübrelerinden olan ‘Torf’ çıkarılıp ekonomiye kazandırılmayı bekliyor. Organik madde açısından oldukça zengin ve su tutma kapasitesi yüksek olan torf gübresinin Eber, Karamık ve Akşehir göllerinin zemininde bol miktarda bulunuyor. Türkiye’nin 20 yıllık gübre ihtiyacını giderebilecek düzeyde olan gübrenin maddi değerinin ise 200 milyar TL olduğu tahmin ediliyor. Organik madde açısından oldukça zengin Torf gübresi ve kentte bulunan göller üzerinde yaklaşık 20 yıldır araştırmada bulunduklarını söyleyen Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Moleküler Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Doç Dr. Ferruh Aşçı, torf gübresinin pek bilinmediğini söyledi. Torf’un çok değerli ve biyolojik gübre olduğunu kaydeden Aşçı; “Özellikle göllerin dibindeki bitkisel materyallerin bakteriler tarafından uzun yıllar boyunca ayrıştırılmasından oluşan tamamen doğal bir gübre. Bu gübrenin birçok özellikleri var. Bunlardan bir tanesi ve en önemlisi organik madde açısından oldukça zengin, su tutma kapasitesi çok yüksek. Yani şuanda bilinen biyolojik gübreler içerisinde solucan gübresi ayarında değerli bir gübredir. Biz bunu laboratuvarımızda test ettik. Farklı gübre çeşitlilerini çimlenme üzerindeki etki düzeylerini ve gelişim süreçlerini takip ettik netice itibariyle torf gübresi gerçekten çok değerli bir gübre olduğu noktasında da bizim yaptığımız gözlemler ve raporlarımız bu yönde. Yani torf gübresi dünyada şuanda bilinen en değerli biyolojik organik gübresidir” dedi. kış ayında yaz kalitesinde meyve üretilebilir Gübre sayesinde kış aylarında yaz kalitesinde meyve üretilebileceğinin altını çizen Aşçı; “Bu gübre uzun yıllar boyunca göllerin dibinde biriken bitki artıklarının mikroorganizmalardan oluşan bir gübre çeşididir. Bu doğaldır, yan tesiri yoktur ve istediğiniz oranda kullanabilirsiniz. Özellikle bizim belki Türkiye’nin seracılık noktasındaki kaliteli ve üstün ürün yetiştirme noktasında Türkiye’nin yaygın olarak kullanılması mümkündür. Örneğin kışın ürettiğimiz seradaki domates, salatalık, patlıcan gibi ürünleri yaz kalitesinde elde etmiş olacağız. Yani bunu yaygın olarak kullanırsak bu olabilir” diye konuştu. Türkiye ekonomisine büyük değer katabilir Afyonkarahisar’da 3 gölün torf gübresi açısından zengin olduğuna dikkat çeken Aşçı sözlerini şöyle sürdürdü; “Bunlardan bir tanesi Karamık gölü. Yaklaşık olarak 50 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip. Bir diğer aynı bölgede olan aynı bitki çeşitlilikte olan Eber Gölü bunun da 150 kilometrekarelik alana sahip. Yine aynı şekilde Konya istikametindeki Akşehir gölü bu da yaklaşık olarak 300 metrekarelik yüz ölçümüne sahiptir. Toplam bu 3 göl yaklaşık olarak 500 kilometrekarelik alana sahip. Bu göller artık biyolojik ömrünü tamamlamak üzere. Özellikle Eber gölü son yapılan haberlere de konu oldu. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Dolayısıyla eğer bu torf gübresi bu göllerin zemininden uygun yöntemlerle çıkartılabilirse bu hem bölge ekonomisi için Türkiye ekonomisi için büyük bir değer olacaktır. Çünkü bunun yaklaşık olarak metreküpü dünya satış fiyatı 50 doların üzerinde. Burada da bizim tespitlerimiz oldukça bir rezerv var. Yani 500 kilometrelik bir alanda 10 metre derinliğe kadar inildiğinde muazzam bir rakam tutuyor. Bu da milyarlarca lirayı ifade ediyor.” Göllerimiz yok olmaktan korunmuş olacak Gölün zeminin bulunan torf gübresinin kepçelerle çıkarılabileceğini kaydeden Aşçı; “Çıkarılan torf dinlemeye bırakılmakta. Çok fazla işlem gerektiren bir gübre değil bu. Bunun işlenmesi ve kullanılması yüksek verim sağlar. Vatandaşların özellikle çiftçilerimizin erken hasat almasını temin edebilecek oranda yüksek değerli bir gübre. Bu bölgelerde çalışmaların yapılmasıyla çeşitlilik korunmuş olacak. Göllerimiz tekrar kazanılmış olacak. Göllerimiz yok olmaktan korunmuş olacak. Aynı zamanda bu bölge meyveciliğim, tarımın ve hayvancılığın artmasının konusunda da göllerin çok önemi mevcut. Dolayısıyla bir taşla birçok iş yapmış olacağız. Hem çevreye hem ekonomiye katkımız olacak. Bu bölge göç vermekten ziyade göç almaya başlayacak. Bu bölgedeki tarım ve hayvancılık canlanmış olacak. Aynı zaman da ekolojik turizm canlanmış olacak. Dolayısıyla torf gübresinde ekonomimize üretimimize tarımsal üretimimize kazandırılmasıyla Türkiye sadece bizim açımızdan değil çok değerli bir gübre” dedi. Türkiye’nin ihraç kalemleri arasında da önemli bir şekilde yer alacağı kanaatindeyim Afyonkarahisar’da bulunan torf gübresinin diğer ülkelerde bulunan torf gübresine göre daha değerli olduğunu kaydeden Aşçı; “Körfez ülkelere dışarından özellikle İskandinav ülkelerinden gemiler dolusu getirttirmekte ve çölü yeşermekte. Bu belki aynı zamanda Türkiye’nin ihraç kalemleri arasında da önemli bir şekilde yer alacağı kanaatindeyim. Yeterli tanıtım ve pazarlama imkanlarıyla. Çünkü bizim torf gübremiz diğer ülkelerin torf gübresiyle karşılaştığında bizimki daha değerli. Çünkü Türkiye’nin bitki tür çeşitliliği açısından Avrupa’nın tamamına denk bir tür çeşitliğimiz var. Bu gübrenin kalitesini belirleyen en önemli unsurda göllerdeki bitki tür çeşitliliği ne kadar fazlaysa torf gübresinin kalitesi de o derece yüksek olacak” diye belirtti.