Türkiye Varlık Fonu (TVF) tarafından Afşin ilçesine bağlı Altunelma ile Tanır Mahallesi sınırları arasında yapımı planlanan her biri 600 MWe gücünde üç üniteden oluşacak C Termik Santrali projesinde bilirkişi heyetinin kararı açıklandı.
Afşin-Elbistan A ve B termik santrallerinin ardından yapılacak olan üçüncü santralin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu sonuçlanmasına yönelik bölge halkı tarafından kararın durdurulması için açılan dava sonucunda İstanbul Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Çukurova Üniversitelerinde görevli 7 profesörden oluşan bilirkişi heyeti raporunu mahkemeye sundu.
Çevre, meteoroloji, harita, kimya, jeoloji, ziraat, hidroenerji alanlarında uzman bilim adamları, geçtiğimiz aylarda bölgede keşif yapmıştı.
Bilirkişi heyeti, ‘C Santralinin yapımı için verilen ÇED olumlu raporu’ hakkındaki raporunu hazırlayarak davanın görüldüğü Kahramanmaraş Bölge İdare Mahkemesi’ne sundu. 50 sayfalık bilirkişi raporunda; ‘olumlu’ kararı verilen ÇED dosyasındaki eksiklikler ve hatalar tek tek sıralandı.
Bilirkişi heyeti, ÇED dosyasının; tarımsal faaliyetler, çevre kirliliği, su havzaları ve insan sağlığı yönünden birçok eksiği olduğuna ilişkin görüş belirtti. Bunlardan en önemlisi, susuzlaştırma çalışmalarının doğuracağı geri dönülmez zararlar oldu.
Bilirkişi heyeti, bu tür faaliyetlere onay verilmesinin bilimsel veriler ve akılsal yaklaşımlar doğrultusunda doğru olmayacağını vurgulayarak, “Santral kurulumu için planlanan faaliyetlerin içinde susuzlaştırmanın yer alması, yer altı sularının çekilmesi, kurutulması, deplase edilmesi ve bu durumdan Ceyhan Nehri’nin kaynaklarının bulunduğu Yukarı Ceyhan Havzasının etkilenecek olması karşısında bu tür faaliyetlere onay verilmesi bilimsel veriler ve akılsal yaklaşımlar doğrultusunda doğru olmayacaktır” ifadesini kullandı. Bilirkişi raporunda dikkat çekilen bir diğer önemli husus da hava kalitesi ve tarımsal faaliyetler oldu. Raporda, hava kalitesinin sınır değerlerinin ve emisyon yüklerinin sağlanabilmesi anlamında yeterli olmadığının anlaşıldığı ve tarım ile tarım dışı arazilerde koruma altına alınacak bitkisel toprak katının sıyrılması için kullanılan yaklaşımın yanlış olduğunun altı çizildi. Yine raporda, tarımsal açıdan; toprak kaybının yaşanacağı, verimde azalma olacağı ve tarımsal alanların yüzölçümünde azalma olacağı görüşü dile getirildi. Yaklaşık 12 kilometrelik çapa sahip dairesel alan içinde kalan özellikle Arıtaş, Altunelma, Kangal, İnciköy, Güllüce ve Tanır yerleşimlerinin Hurman Çayı’nın ve tarım arazilerinin bu tesislerin olumsuz etkilerine maruz kalacağı vurgulandı. Kül döküm ve dış döküm alanının Karakuz Barajı sulama sahasının içinde kaldığı, hava kalitesine katkı değerlerinin hatalı olduğunun da altı çizildi. Bilirkişi heyeti, bu tespitler ışığında Afşin C Termik Santrali için verilen ÇED olumlu kararının uygun olmadığı görüş ve kanaatine vardı. Mahkeme, bilirkişi heyetinin sunduğu ve olumsuz görüş belirttiği kararın ardından Afşin C Termik Santralinin ÇED kararının yürütülmesi veya durdurulması kararı alacak. Bölge halkı adına süreci takip eden Afşinli Avukat Şeref Kırbıyık, Afşin C Termik Santralinde ÇED raporunun iptali için açtığımız idare mahkemesindeki davada 24 Haziranda keşif yapılmış bilirkişi raporu bekleniyordu. Bilirkişi raporu mahkemeye sundu. "ÇED olumlu kararının uygun olmadığı" konusunda görüş verildi.
Şimdi mahkeme, santralin yapımı konusunda ön şart olan Çevre Bakanlığının ÇED olumlu kararı konusunda bu bilirkişi raporu doğrultusunda öncelikle yürütmesinin durdurulması talebimiz hakkında bir karar verecek sonrasında ise davaya devam edecek ve nihai, davayı sonlandıran son kararını verecek” dedi.
Mahkeme heyetinin, yürütmenin durdurulması kararını vermesi ve davaya devam edilerek idarenin ÇED olumlu kararının tamamen iptal edilmesini beklediklerini hatırlatan Kırbıyık, “Bu anlamda bilirkişi raporu tamamen bizim santralin bu hali ile yapılmaması konusundaki itirazlarımızı haklı buldu. Şimdi idare mahkemesi bu rapordaki tespitler doğrultusunda davamızı sonlandıracak kararı vermesini bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
