Bana ulaşan ve yardım talebi içeren bir tüketicinin şikâyeti üzerinden görüşlerimi paylaşmak isterim.
Tüketicimiz bankadan kullandığı Kredi nedeniyle kendisinden KKDF ve BSMV adı altında toplam 2.080 lira kesildiğini, bu paranın tarafına iadesi talebi ile tüketici hakem heyetine başvurduğunu ve talebinin kabul ederek ilgili tutarın iadesine karar verildiğini ancak bankanın buna mahkeme nezdinde itiraz ettiğini belirtmekte ve BSMV ile ilgili yardım talep etmektedir.
Muhattap banka, kararın iptali için mahkemeye başvurmuş ise konu yargılama aşamasına gelmiş demektir.
Baktığımızda, bankamız başvurusunda, hakem heyeti kararının hukuka aykırı olduğunu, Türk Ticaret kanunun ücret isteme ile ilgili maddesi ve rekabet Kurulu'nun kararları dikkate alındığında bankaların hizmetleri karşılığı ücret isteme hakkının bulunduğunu, alınan ücretin tüketici aleyhine bir dengesizlik yaratmadığı ve mevzuata aykırılık teşkil etmediğini savunarak kararın iptalini istiyor. Başvuruda ayrıca ‘bu ücretlerin bankanın Web sayfasında da ilan edilerek duyurulduğunu’ diğer taraftan, Kredi sözleşmesinin ‘vergi ve masraflar’ başlıklı maddesinin son paragrafında tahakkuk ettirilecek …vergilerinalınacağına yer verildiği, bu nedenle yapılan işlemin hukuka uygun olduğu ifade edilmiş.
Tüketicimiz de mahkemeye verdiği cevab dilekçesinde özetle kanunun haksız şarta ilişkin düzenlemeleri ile KKDF ve BSMV mevzuatı dikkate alındığında ilgili fon ve vergilerin ödenme yükümlülüğünün bankalar olduğunu ve bu nedenle haksız olduğunubelirtmiştir.
Değerlendirmemiz!
Bilindiği gibi,Gider Vergisi Kanununun 28. Maddesine göre BSMV’nin mükellefi bankadır,bir defabunu bir kenara kaydedelim. Mükellef olmanın ne anlama geldiğinin, yani bu yükümlülüğün vergiyi tüketiciden alıp maliyeye yatırmakla ilgili bir yükümlülük mü olduğu yoksa yaptığı işlemler nedeniyle kazandığı paradan vereceği bir vergi yükümlülük mü, bunuaçıklığa kavuşturmamız icap eder.
Yasaya göre ‘Bankalar mükelleftir’ ancak Vergi Sorumlusu gibi hareket etmektedirler!
Yasada tanımları yapılmak kaydıyla ‘Vergi Mükellefi’ ile ‘Vergi Sorumlusu’ birbirinden açık bir şekilde ayrılmıştır. Vergi Usul Kanunun 8. Maddesine göreMükellef"Vergi Kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüb eden gerçek veya tüzel kişidir",Vergi Sorumlusuise"Verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi dairesine karşı muhattab kişidir"
Buna göre, ‘Vergi Sorumlusu’ mükellef olmamakla birlikte vergiyi ilgili kişilerden tahsil edip bunu maliyeye aktarmakla yükümlü kişi iken mükellef vergiyi bizzat ödemek zorunda olan kişidir. Bir örnek vermek gerekirse memur maaşlarında mükellef memur iken Vergi Sorumlusu maaşı ödeyen kurumdur. Kurum gerekli kesintiyi yaparak kamu maliyesine aktarmakla yükümlüdür bu işlemi yapmayan idare kamu maliyesine karşı sorumlu olmaktadır.
Olayımıza baktığımızda yasal olarak vergi mükellefi olarak yükümlendirilmiş Bankalar(ve dahi Sigorta şirketleri), ‘De Fakto’ bir durum oluşturmuşlar: Tüketici Kredileri, Konut Finansmanı Kredileri, Kredi Kartı vb. işlemlerinde tahakkuk ettirdikleri BSMV’yi kendi kazançlarından( mükellef gibi) ödemek yerine, Vergi Sorumlusu gibi hareket ederek bu vergiyi diğer kişilere(tüketicilere) yansıtmaktadırlar.
Banka, savunmasında sözleşmeye buna dair bir şart konduğunu ileri sürmekte ise de sözleşme vb alt düzenlemelerle yasanın yüklediği bu yükümlülüklerden kurtulması mümkün değildir.
Sonuç olarak;
Yasada açık bir şekilde mükellef olarak tanımlanan banka(lar)nın bu vergiyi kazancından vermesi gerekir. Vergi Usul Kanunu’nda Vergi Mükellefi ile Vergi Sorumlusu arasındaki ayırıma dikkat çekilmiş,mükellefin ne anlama geldiğine açıkça yer verilmiştir. Buna göre Vergi Sorumlusuvergiyi üçüncü kişilerden alıp kamuya ödemekle yükümlü kişi iken Vergi Mükellefi vergiyi bizzat ödemekle yükümlü olan kişidir.
Olayımızda olduğu gibi bankalar yaptıkları tüm gelir getirici muameleler nedeniyle mükellef olarak ödemekle yükümlü oldukları BSMV’yi ödemek yerine vergi sorumlusu gibi hareket ederek bu ücreti tüketiciye yüklemektedirler. Yapılan işlem yasaya açık bir şekilde aykırıdır ve bu yönüyle haksızdır, tüketici iadesi gerekir
Mevzuat Ne diyor?
Gider Vergisi Kanunun 28. Maddesi "Banka ve Sigorta şirketlerinin 10.06.1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesabenaldıklara paralar Banka Sigorta Muameleleri Vergisine tabidir."
Aynı Kanunun Mükellef Başlığını taşıyan 30. Maddesi "Banka Sigorta MuamelleriVergisini Banka ve Bankerlerle Sigorta Şirketleri öder"
Vergi Usul Kanunun 8. Maddesine göre;
Mükellef; "Vergi Kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüb eden gerçek veya tüzel kişidir"
Vergi Sorumlusu; "Verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi dairesine karşı muhattab kişidir" şeklindedir.
Maraş Pusula Haber - www.maraspusula.com / Yazar, Nesih Tanrıverdi
