Tüketici Hakem Heyetlerinin Görev ve Yetki bakımından
‘Belirsiz Alacak Davaları’
İlimizde mukim Ö.Özbek adında bir tüketicimiz kırmızı ışıkta beklerken kendisine bir aracın çarptığını aracında maddi hasar meydana geldiğini çarpan aracın %100 kusurlu bulunduğunu aracın sigorta kapsamında onarıldığını ancak oluşan değer kaybının karşılanmadığını ifade etmiş, devamında da değer kaybı ile ilgili sigorta şirketine iki kez mail göndermesine karşın kendisine geri dönülmediğini bu nedenle bir dilekçe ile yaklaşık 3400 liralık değer kaybının iadesi talebiyle İl Hakem Heyetine başvurduğunu kendisine mahkemeye gitmesi gerektiğinin söylendiğini belirten tüketicimiz bizden yardım istemişti.
Yerel yetkililerle yaptığım görüşmeler sonuç vermeyince tüketicinin şikâyetini farklı bir yöntemle çözüme kavuşturmak gerekti ve biz de bu yolu seçtik ve sorununu çözdük. Ancak benzer şikâyetler olabileceğini öngörüyorum dolayısıyla konuyu açıklığa kavuşturmak gerekir diye düşünüyorum.
Ancak 2017 yılı için açıklanan başvuru sınırlarına bir bakalım. Çünkü bu sınırlar başvuru merci konusunda tüketiciye yol gösterecektir.
2017 yılı için uyuşmazlık miktarlarına göre başvuru yerleri değişti.
İşte güncel bilgiler:
1. 3.610 TL'nin üzerindeki uyuşmazlıklar için tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılamaz.
2. 3.610 liranın üzerindeki uyuşmazlıklar için Tüketici Mahkemelerine ya da bu sıfatla görev yapan Asliye Hukuk Mahkemelerine,
3. Büyükşehir statüsünde olan illerde 2.400 (iki bin dört yüz) Türk Lirası ile 3.610 (üç bin altı yüz on) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyeti,
4. 2.400 (iki bin dört yüz) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyeti,
5. Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 3.610 (üç bin altı yüz on) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyeti,
6. Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 2.400 (iki bin dört yüz) Türk Lirası ile 3.610 (üç bin altı yüz on) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyeti,
Yetkilidir.
Dolayısıyla, Tüketiciler 2017 yılı boyunca yukarıda yer verilen parasal sınırlar çerçevesinde ve bulunulan yere göre tüketici ilçe veya il hakem heyetlerine ya da Mahkemelere başvuracaklardır.
Yargıtay 13. HD.nin içtihadına göre 2017 yılında 3610 TL'nin altındaki uyuşmazlıklarda tüketici hakem heyetine başvurmadan ilamsız icra takibi yapılamaz, icra takibi başlatılmış ise ve buna itiraz edilmişse itirazın kaldırılması imkanı bulunmamaktadır.
Belirsiz alacak iddiasındaki tüketiciler ne yapmalı?
Belirsiz Alacak miktarı eğer tahminen 3.610 liranın üzerinde ise doğrudan mahkemeye başvurmak gerekir.
Ancak bu miktarın altında ise bunu hem tüketici yönünden hem de kararı verecek hakem heyetleri yönünden ele almakta fayda görüyorum.
Bilindiği gibi Tüketici Hakem Heyeti Yönetmeliğinin “başvuru” başlıklı 11. Maddesi ile “kararın niteliği ve kapsamı” başlıklı 22. Maddesinin birlikte değerlendirilmesi icap eder.
Adı geçen yönetmeliğin 11 maddesinde uyuşmazlık değeri ve talebinin bulunması zorunlu kılınmışken, 22. Maddesinde istisnaya yer verilmiştir. Buna göre, alacağın veya talebin tam olarak bilinememesi durumunda hukuki ilişkinin ve asgari bir miktarın belirtilmesi ve fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması şartıyla tüketici hakem heyetlerine belirsiz alacak başvurusunda bulunulabilecektir.
Elbette başvuruların ekine iddiaları ispatlar nitelikte bilgi ve belgelerin eklenmesi, yapılan savunma ve sonradan verilecek belgelere göre yukarıda belirtilen sınırlar içinde kalmak kaydıyla talebin fazlalığına ya da azına karar verilebilir.
Tespit edilen miktar heyetin sınırlarını ihlal ediyorsa nasıl bir yol izlenmelidir?
Başvuruda belirtilen miktar ilçe tüketici hakem heyetinin görev alanına girmekle birlikte inceleme sonucu il hakem heyetinin görev alanına girdiği ( yani 2400 -3610 lira arası) anlaşılmışsa “görevsizlik kararı” verilmelidir. Tüketici başvurusunu yeni meblağa göre yetkili olan İl tüketici hakem heyetine yapmalıdır.
Başvuruda belirtilen miktar il tüketici hakem heyetinin görev alanına girmekle birlikte inceleme sonucu Tüketici Mahkemesinin görev alanına girdiği (Yani 3.610 liranın üzerinde bir miktar olduğu) anlaşılmışsa “görevsizlik kararı” verilmelidir. Yeni meblağ uyarınca başvurusunu Tüketici Mahkemesine yapmalıdır.
Başvuruda belirtilen miktar il tüketici hakem heyetinin görev alanına girmekle birlikte inceleme sonucu ilçe tüketici hakem heyetinin görev alanına girdiği(2.400 liranın altındaki bir miktar olduğu) anlaşılmışsa ‘çoğun içinde az da vardır’ ilkesine göre ilçe hakem heyetine gönderilmesine gerek görülmeden İl Hakem heyetince karar verilebilecektir.
Maraş Pusula Haber - www.maraspusula.com / Nesih Tanrıverdi
